پایش وضعیت یا مراقبت وضعیت (Condition Monitoring) که بهاختصار CM نامیده میشود بهعنوان یکی از اجزای اصلی نگهداری پیش بینانه، دربرگیرنده مجموعه عملیاتی است که شامل دریافت، مطالعه و پردازش پارامترهای فیزیکی مربوط به تجهیزات صنعتی نظیر ارتعاش، صدا، روان کاری، دما و ... و تغییرات این پارامترها باهدف بررسی وضعیت تجهیزات است. در ادامه به معرفی متداول ترین روش های مختلف پایش وضعیت پرداخته خواهد شد.
در نظام نگهداری و تعمیرات موجود در صنایع، استراتژی های مختلفی وجود دارد که در هر صنعتی تلاش میگردد یک استراتژی به عنوان استراتژی برتر و برنده پیاده سازی شود. تلاش برای پیاده سازی یک استراتژی خاص در نظام نگهداری و تعمیرات محصول یک دیدگاه بسته است و ضروری است به فراخور وضعیت یک مجتمع صنعتی و تجهیزات و سایر پارامترهای موثر، استراتژی های مورد نظر انتخاب و جاری گردد. به عنوان نمونه و به طور خاص، استراتژی تعمیرات پیش بینانه باید همراه و در کنار استراتژی تعمیرات پیش گیرانه عملیاتی شود تا راه برای رسیدن به اهداف سازمانی نت هموارتر گردد.